عربی شتری گم کرده بود.

فریاد می زد و می گفت: هرکه اشتر مرا بیابد به او دو اشتر مژدگانی خواهم داد.

گفتند: دو اشتر می دهی که یکی به دست آوری؟

گفت: شما لذت یافتن و بخشیدن را نچشیده اید!

کتاب لطیفه های اسلامی،مهدی مسائلی

به راستی گاهی لذت های معنوی برای کسانی که از آنها بهره ای ندارند قابل درک نیست.

بیخود نبوده که دانشمندان وقتی موفق به حل مساله ای علمی می شده اند از خود بیخود شده و بالا و پایین می پریدند و فریاد می زدند که : این الملوک؟!

یعنی کجایند پادشاهان تا ببینند لذت پادشاهی بیشتر است یا این لذتی که من می برم؟!

شبی چو خسته ز سختی کسب و کار شدم

به حال زار سوی خانه رهسپار شدم

رسیده و نرسیده کنار سفره ی شام

 به مثل آدم در حال احتضار شدم

به خواب رفتم و در خواب هم ز بخت سیاه

روان به جانب بازار بهر کار شدم

چو پا به عرصه ی بازار شهر بنهادم

به کار عرضه ی پوند و ین و دلار شدم

نجات یافتم از شر این موتور گازی

به مرکبان چنین و چنان سوار شدم

سفر به داخل و خارج روال کارم گشت

رفیق و یار صمیمی شهردار شدم

چو در صدی ز درآمد نصیب او می گشت

دو روزه مالک املاک بی شمار شدم

ولی ستاره ی بختم افول کرد آن شب

چو دوست گفت که از کار برکنار شدم

مرا شبانه گرفتند و با غل و زنجیر

به حبس برده و هم بند شهردار شدم

بگشت تیره و تاریک در دلم دنیا

میان سلسله در فکر انتحار شدم

طناب دار چو انداختم به گردن خویش

ز خواب جستم و فارغ ز گیر و دار شدم

((بقا)) گرسنه ببیند به خواب نان و کباب

ولی کباب من از دست روزگار شدم

شبهه ای که امروزه مطرح می شود این است که خلفای صدر اسلام که به اهل بیت ظلم کردند مجتهد بودند و اجتهاد کردند و حتی اگر خطا کرده باشند نزد خدا معذورند و نباید از آنان بیزاری جست و آنان را لعن کرد.

جواب: در مقابل نص نباید اجتهاد کرد. مطلب زیر توضیح این جمله است.

«اجتهاد در مقابل نصّ»- که یک اصطلاح اصولى(اصول فقه) است-، یعنى مقدّم داشتن نظر شخصى، بر فرمان صریح خداوند عالم و پیغمبر اکرم- صلّى اللّه علیه و آله و سلّم-!

 «نصّ»، یعنى گفتار صریح خداوند (قرآن مجید) و سخنان روشن پیغمبر است که توسط راویان اخبار و أحادیث، به ما رسیده و محدّثان بزرگ اسلامى- اعمّ از شیعه و سنّى- در منابع معتبر خود، آورده‏اند.

 «اجتهاد» نیز در اصطلاح به معناى اعمال رأى و استنباط حکم است، ولى‏ این اجتهاد، در صورتى براى مجتهد و افراد مطّلع اسلامى، مجاز  است که طبق کتاب و سنّت باشد، و نظر مجتهد از این دو منبع سرشار سرچشمه بگیرد، و در جهت مخالف نصّ صریح آن نباشد.

بنابراین، کسى که در مقابل نصّ، اجتهاد مى‏کند، در حقیقت مى‏گوید:

 «خداوند و پیغمبر براى خود نظرى دارند و من هم نظرى!!». در صورتى که ما به حکم قرآن در اسلام وظیفه داریم همه جا مطیع امر خدا و فرمان پیغمبر باشیم، و معتقدیم که هرگونه نظر مخالف، در برابر فرمان خدا و پیغمبر، معصیت و بدعت و به کلّى از درجه اعتبار ساقط است‏.

سید عبد الحسین شرف الدین ،اجتهاد در مقابل نص، ص:9و 10، ترجمه ی استاد علی دوانی

بسم الله  الرحمن الرحیم

مدتها بود که عشق زیارت مرقد مطهر حضرت زینب و حضرت رقیه سلام الله علیهما بی قرارم نموده بود چون به دلم وعده داده بودم که به زودی به سفر سوریه خواهم رفت.

امروز دوم آبان1375 است. ساعت 5 صبح از خواب بیدار شدم و پس از نماز کم کم بچه ها را بیدار کردم و آماده ی سفر شدم. البته این اولین سفر خارجی من است و تنها مسافرت می کنم. عیالم نمی توانست بیاید و من از اینکه بدون او می رفتم و از او خداحافظی می کردم خیلی ناراحت بودم. گاهی به خودم می گفتم که صرف نظر کنم و مسافرت را به بعد موکول کنم اما او می گفت که نه برو و معلوم نیست که دیگر چه وقت قسمت و تقدیر اینطور اقتضا کند.

به هر حال هر طور بود ساعت 6 دوستان دنبال من آمدند و من هم که لباس پوشیده و ساک مسافرت را هم که همسرم آماده کرده بود برداشتم و خداحافظی کرده و حرکت کردیم.

ساعت 6 و 30 دقیقه ی صبح بود و هوا کاملا روشن بود که به فرودگاه شهید بهشتی اصفهان رسیدیم و چون به صورت کاروانی بودیم حدود 2 ساعت در محوطه ی فرودگاه معطل شدیم تا کم کم ما را به داخل سالن فرودگاه راهنمایی کردند. من که نتوانسته بودم با چند نفر از بستگان خداحافظی کنم تلفنی پیدا کردم و چند تلفن زدم و از آنان خداحافظی کردم. نمی دانم چرا با هرکس که می خواستم خداحافظی کنم همینکه می گفتند التماس دعا و یا اینکه ما را موقع زیارت حضرت زینب یا حضرت رقیه سلام الله علیها فراموش نکن بغض گلویم را می گرفت.

ساعت از 10 گذشته بود که از بلندگوی فرودگاه اعلام کردند که آماده ی سوار شدن هواپیما شوید. اتوبوسی آمد سوار شدیم و ما را تاپای پله های هواپیما برد. کم کم سوار شدیم و جای خود را پیدا کرده و نشستیم.

در ساعت 10و 45 دقیقه هواپیما به پرواز در آمد من برای اولین بار بود که سوار هواپیما می شدم ، برایم خیلی لذت بخش بود که از بالای ابرها آسمان را نگاه می کردم. از آنجا هرچه به آسمان نگاه کنی کوچکترین ابری بالای سرت دیده نمی شود بلکه همه ی ابرها زیر هواپیما و با فاصله ی زیاد خودنمایی می کنند. آنجا که ابرها زیادترند اصلا زمین دیده نمی شود و انسان به عظمت و قدرت خدا پی می برد. معمولا مردم روی زمین فکر می کنند که خورشید پشت ابر است ولی بالای ابرها که می رسیم می بینیم که ابرها خیلی به زمین نزدیک اند و خورشید همچنان جای خود را دارد.

جاهایی که ابرها به صورت لکه های پراکنده در زیر پای ما دیده می شد سایه ی آنها روی زمین خیلی دیدنی بود و به صورت لکه هایی سیاه و سفید یعنی تیره و روشن دیده می شد. از کنار پنجره ی هواپیما بیرون را نگاه می کردم و به عظمت پروردگار می اندیشیدم. حدود سه ساعت در آسمان بودیم که کم کم از ارتفاع پرواز هواپیما کاسته شد و زمین رفته رفته بهتر دیده می شد و به ما گفته شد که آماده برای فرود باشید.

دیدن زمین و ابرها و دریا و کوهها از بالای ارتفاع سه هزار پایی دیدنی و لذت بخش بود.

در ساعت 3 بعد از ظهر در فرودگاه دمشق هواپیما به زمین نشست. از هواپیما خارج شدیم. پائین هواپیما دو دستگاه اتوبوس ایستاده بود، ما سوار شدیم و به سالن گمرک فرودگاه آمدیم. آنجا هرکس ساک و اثاث شخصی خود را تحویل می گرفت و از فرودگاه خارج می شد. ما چون به صورت کاروانی آمده بودیم دو دستگاه اتوبوس خارج از فرودگاه منتظر ما بود . پس از سوار شدن به اتوبوس ها ما را به هتل محل اقامتمان بردند. به شهر دمشق که وارد شدیم به یاد تهران چند سال پیش افتادم. دستفروش ها در اطراف خیابان ها پراکنده بودند زنهای بی حجاب از هر طرف خود نمایی می کردند و ما که مدتی در جمهوری اسلامی بعد از انقلاب زندگی کرده بودیم برایمان بسیار زننده و سبک جلوه می کرد.

به هر حال بعد از اینکه در هتل ساکن شدیم. پس از کمی استراحت حدود ساعت 4 بعد از ظهر ناهار را در سالن غذا خوری هتل – جای دوستان خالی- صرف کردیم. یاد آوری می کنم که این هتل در بست در اختیار کاروان ما بود و مسافر غریبه به ندرت در آن رفت و آمد می کرد آن روز ما نتوانستیم به زیارت حضرت زینب سلام الله علیها برویم ولی چون مرقد حضرت رقیه سلام الله علیها نزدیک بود سعی کردیم که بعد از نماز مغرب و عشا به زیارت برویم اما غافل از اینکه درب حرم را ساعت 7 بعد از ظهر می بندند. به همین خاطر با دربهای بسته ی حرم حضرت رقیه سلام الله علیها روبه رو شدیم . خلاصه روز اول به همین طریق گذشت . الان که این جملات را می نویسم ساعت 9 شب به وقت دمشق و و ساعت 10:30 به وقت کشور خودمان است . فردا صبح قرار است ساعت 3:30 ما را بیدار کنند و پس از نمار به حرم حضرت رقیه سلام الله علیها برویم انشاء الله...

ادامه دارد...

و ربا دو قسم است: «معامله‌اى» و «قرضى». 

(ربای معاملی:) 

  آن است که یکى از دو چیز مثل هم،

(یا) با زیاد? عینى، به مثل دیگر فروخته شود مانند فروختن یک من گندم به دو من آن، یا به یک من آن و یک درهم،

یا با زیاد? حکمى مانند یک من گندم نقدا به یک من آن نسیه.

و اقوى آن است که اختصاص به بیع ندارد، بلکه در سایر معاملات مثل صلح و مانند آن نیز جارى مى‌شود.

و شرط آن دو چیز است:

اوّل- آنکه عرفا جنس یکى باشد.‌

پس هر چه که در نظر عرف بر آن گندم یا برنج یا خرما یا انگور صدق کند و حکم به یکى بودن جنس آن کنند، بیع بعضى از آن به بعضى دیگرش با اضافى جایز نیست. اگر چه در صفات و خواص مختلف باشند. پس اضافى بین گندم پست سرخ و گندم خوب سفید و غیر اینها از چیزهایى که عرفا یک جنس حساب مى‌شوند جایز نیست. به خلاف آنچه که عرفا یکى حساب نمى‌شود مانند گندم و عدس؛ پس اضافى بین آنها مانعى ندارد.

دوّم- آنکه عوض و معوض از مکیل یا موزون باشد‌.

 پس در چیزى که با شمردن {مثل یخچال}یا مشاهده{مثل زمین} فروخته مى‌شود، ربا نیست.

مسأل? 1- جو و گندم در باب ربا در حکم یک جنس مى‌باشند‌.

پس عوض نمودن آنها با هم با اضافه جایز نیست اگر چه عرفا و در باب زکات و مانند آن یکى نمى‌باشند.

 مسأل? 2- هر چیزى با اصل آن در حکم یک جنس مى‌باشد‌.اگر چه در اسم اختلاف داشته باشند مانند دانه کنجد و روغن آن، و شیر با پنیر و دوغ و آغوز و غیر اینها، و خرما و انگور با سرکه و شیر? آنها. و همچنین است (در حکم یک جنس است) دو فرع از یک اصل، مانند پنیر با کشک و کره و غیر اینها.

مسأل? 4- تبعیت کردن فرع از اصل در مکیل و موزون بودن، جریان ندارد‌.

مسأل? 3- گوشتها و شیرها و روغن‌ها به اختلاف (جنس) حیوان، مختلف مى‌باشند‌.؛ پس اضافى بین گوشت گوسفند و گوشت گاو و همچنین بین شیر آنها یا روغن آنها، جایز است.

مسأل? 6- تفاوت به مرغوبى و نامرغوبى موجب جواز اضافه گرفتن در مقدار نمى‌باشد‌.

مسأل? 7- براى خلاصى یافتن از ربا راههایى را در کتابها ذکر کرده‌اند‌و من در این مسأله تجدید نظر کردم و این نتیجه را گرفتم که تخلّص از ربا به هیچ راهى از این راهها، جایز نیست.و آنچه جایز است خلاصى یافتن از مثل هم بودن (عوضین) با اضافه گرفتن است، مانند فروش یک من گندم که در قیمت مساوى دو من جو یا دو من گندم نامرغوب است، که اگر کسى بخواهد از خریدوفروش دو مثل هم با اضافى خلاص شود، به ناقص، چیزى ضمیمه مى‌کند تا از حرام به حلال فرار کند. و این در حقیقت خلاصى از ربا و اضافه گرفتن نیست، و امّا تخلص از آن با هیچ قسم از اقسام حیله‌ها جایز نیست.

مسأل? 8- اگر چیزى در شهرى به طور جزافى (به طور حدس و تخمین) و در شهر دیگر به طور موزون فروخته مى‌شود‌هر شهرى حکم خودش را دارد.

مسأل? 9- بین پدر و فرزندش، و بین مرد و همسرش، و بین مسلمان و کافر حربى ربا نیست‌.به این معنى که گرفتن اضافى براى مسلمان جایز است. ولى بین مسلمان و ذمّى ربا هست.

تحریر الوسیلة - ترجمه، ج‌2، ص: 639